İkili sayıları karşılaştıran lojik entegreye karşılaştırıcı (comparator) denir. Karşılaştırıcılar ile iki sayının eşit olup olmadığı veya hangisinin büyük/küçük olduğu belirlenir. Basitçe XNOR kapıları ile uygulanabilirler. Şekildeki karşılaştırıcıda girişler (A2A1A0 ve B2B1B0) eşitse 1 çıkışı, farklı ise 0 çıkışı alınır.
Karşılaştırıcı olarak XOR ve XNOR kapılarını kullanmak pratik ve yeterli değildir. Bu iş için karşılaştırıcı entegreleri kullanılır. En çok bilinen karşılaştırıcı entegresi 7485 dört bit karşılaştırıcıdır.
7485 entegre, A ve B grubu girişlerinden alınan 4 bitlik 2 adet BCD kodlu veya ikili (binary) sayıyı karşılaştırabilir. Karşılaştırma sonucunda eşitlik veya büyüklük-küçüklük durumu 5, 6 ve 7 numaralı çıkış pinlerinden okunabilir.
7485 entegrenin 16 pini bulunur.
Entegrenin pinlerinin fonksiyonları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
| Pin No | Ad | Fonksiyon |
|---|---|---|
| 1 | B3 | B3 data girişi |
| 2 | A| Kaskat girişi |
|
| 3 | A=B | Kaskat girişi |
| 4 | A>B | Kaskat girişi |
| 5 | A>B | Sonuç veya kaskat çıkışı |
| 6 | A=B | Sonuç veya kaskat çıkışı |
| 7 | A| Sonuç veya kaskat çıkışı |
|
| 8 | GND | Güç kaynağı (-) |
| 9 | B0 | B0 data girişi |
| 10 | A0 | A0 data girişi |
| 11 | B1 | B1 data girişi |
| 12 | A1 | A1 data girişi |
| 13 | A2 | A2 data girişi |
| 14 | B2 | B2 data girişi |
| 15 | A3 | A3 data girişi |
| 16 | VCC | Güç kaynağı (+) |
Örneğin 7485’in girişlerine A3A2A1A0 = 0100 ve B3B2B1B0 = 1000 uygulanırsa, B girişi A girişinden büyük olduğu için 5 numaralı pin aktif (1) duruma, 6 ve 7 numaralı pinler pasif (0) duruma geçer.
4 bitten uzun sayıları karşılaştırmak için birden fazla 7485 entegre birlikte çalıştırılabilir. Birden fazla entegrenin birbirine bağlı çalışmasına kaskat (cascade) bağlantı denir. Kaskat bağlantı için 2,3 ve 4 numaralı pinler giriş pinleri, 5, 6 ve 7 numaralı pinler de çıkış pinleri olarak kullanılır. İki adet 7485 kaskat bağlanarak 8 bit iki sayı karşılaştırılabilir.
4 bit karşılaştırma yaparken bile 7485’in 3 numaralı pinine (IA=B) lojik 1 sinyali uygulanmalıdır. Bunun sebebi eğer bir kaskat bağlantı söz konusu ise kendinden önceki 7485’in eşitlik sonucu ürettiğini varsaymaktır. Şekildeki kaskat bağlantıda bu nedenle ilk sıradaki 7485’in IA=B pinine, yâni 3 numaralı pinine lojik 1 sinyali (+ gerilim) uygulanmıştır.
2 adet 7485 entegre ile 8 bit karşılaştırma (A7A6A5A4A3A2A1A0 ile B7B6B5B4B3B2B1B0) yapan kaskat devre şeması aşağıda verilmiştir.
Malzemeler
- 2 adet 7485 entegre
- 3 adet LED
- 16 adet 10K direnç
- 3 adet 220ohm direnç
- 2 adet 8 pin dip switch (Veri girişi için)
- 4,75V – 5,25V arası güç kaynağı
Bağlantı şeması
10K dirençler dip switchlerin çıkışına pull down direnç olarak bağlanmıştır. Entegrelerde pull down direnç kullanılmazsa çıkışlar kararlı olmaz.